យោងតាមរយៈទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters នៅថ្ងៃសុក្រ ទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៣ បានឲ្យដឹងថា ប្រទេសរុស្ស៊ី បានបាញ់បង្ហោះយានអវកាស ចុះចតឋានព្រះច័ន្ទ ជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ក្នុងរយៈពេល ៤៧ឆ្នាំ កាលពីថ្ងៃសុក្រ ក្នុងគោលបំណង ក្លាយជាប្រទេសដំបូងគេ ដែលធ្វើការចុះចតដោយជោគជ័យ នៅលើប៉ូលខាងត្បូងនៃឋានព្រះច័ន្ទ វាគឺជាតំបន់មួយ ដែលគេជឿថា មានផ្ទុកទឹកកក និងទឹក។
បេសកកម្មតាមច័ន្ទគតិរបស់រុស្ស៊ី ដែលជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន បើគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1976 កន្លងមក។ វាគឺជាដំណើរមួយដើម្បី ប្រជែងជាមួយឥណ្ឌា ដែលមហាលជនជាច្រើនបានដឹងពីការបាញ់បង្ហោះយានចុះចតតាមច័ន្ទគតិ Chandrayaan-3 របស់ប្រទេសឥណ្ឌាកាលពីខែមុន។ ហើយអ្វីដែលយើងបាន ដឹងយ៉ាងទូលំទូលាយជាងនោះទៅទៀត គឺថាប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន បានប្រើកម្មវិធីរុករកតាមតាមច័ន្ទគតិកម្រិតខ្ពស់ ដោយផ្តោតលើប៉ូលខាងត្បូងតាមច័ន្ទគតិមុនគេផងដែរ។
រ៉ុក្កែត Soyuz 2.1 ដែលដឹកយាន Luna-25 បានផ្ទុះចេញពី Vostochny cosmodrome ចម្ងាយ 3,450 ម៉ាយ (5,550 គីឡូម៉ែត្រ) ភាគខាងកើតទីក្រុងម៉ូស្គូ នៅម៉ោង 2:11 ព្រឹក នាថ្ងៃសុក្រ ម៉ោងនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ (1111 GMT នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍) ។
ទីភ្នាក់ងារអវកាសរុស្ស៊ី Roscosmos បាននិយាយថា យានចុះចតត្រូវបានជំរុញចេញពីគន្លងរបស់ផែនដីឆ្ពោះទៅកាន់ភពព្រះច័ន្ទក្នុងរយៈពេលមួយម៉ោងក្រោយមក ដែលនៅពេលនោះ ការគ្រប់គ្រងបេសកកម្មបានគ្រប់គ្រងយាននេះ ។
ប្រធានយានអវកាសរុស្ស៊ី លោក Yuri Borisov បានប្រាប់ទូរទស្សន៍រដ្ឋថា យានចុះចតត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងចុះទៅដល់ឋានព្រះច័ន្ទនៅថ្ងៃទី 21 ខែសីហា បើទោះបីជាទីភ្នាក់ងារអវកាសពីមុនបានកំណត់ថ្ងៃទី 23 ខែសីហា ជាកាលបរិច្ឆេទចុះចតក៏ដោយ។
លោក Borisov បានប្រាប់អ្នកនៅ Vostochny cosmodrome បន្ទាប់ពីការបាញ់បង្ហោះថា “ឥឡូវនេះយើងនឹងរង់ចាំនៅថ្ងៃទី 21 “យើងសង្ឃឹមថានឹងយើងនឹងក្លាយជាមនុស្សដំបូងដែលចុះចតដោយជោគជ័យ”។
Luna-25 ដែលមានទំហំប៉ុនរថយន្តតូចមួយ នឹងមានបំណងដំណើរការរយៈពេលមួយឆ្នាំ នៅលើប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះច័ន្ទ ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅ NASA និងទីភ្នាក់ងារអវកាសផ្សេងទៀតក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះបានរកឃើញដាននៃទឹកកកទឹកនៅក្នុងរណ្ដៅដែលមានស្រមោលក្នុងតំបន់។
មានការជិះច្រើននៅលើបេសកកម្ម Luna-25 ខណៈដែលវិមានក្រឹមឡាំងនិយាយថា ទណ្ឌកម្មរបស់បស្ចិមលោកលើសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ដែលភាគច្រើនបានកំណត់គោលដៅលើវិស័យអវកាសរបស់ទីក្រុងម៉ូស្គូ បានបរាជ័យក្នុងការធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ីធ្លាក់ចុះ។
យាន Moonshot ដែលរុស្ស៊ីបានគ្រោងទុកជាច្រើនទសវត្សមកហើយនោះ ក៏នឹងសាកល្បងឯករាជ្យភាពដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ប្រទេសក្នុងលំហ បន្ទាប់ពីការលុកលុយនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 2022 លើអ៊ុយក្រែន ដែលបានធ្វើឲ្យទីក្រុងម៉ូស្គូត្រូវផ្តាច់ទំនាក់ទំនងផ្នែកអវកាសស្ទើរតែទាំងស្រុង ជាមួយនឹងពួកលោកខាងលិច ក្រៅពីតួនាទីសំខាន់របស់ខ្លួនលើស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ។
ទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប មានគម្រោងសាកល្បងកាមេរ៉ារុករក Pilot-D របស់ខ្លួន ដោយភ្ជាប់វាទៅនឹង Luna-25 ប៉ុន្តែបានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនទៅនឹងគម្រោងនេះ បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ីបានឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។
លោក Asif Siddiqi សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្រ្តនៅសាកលវិទ្យាល័យ Fordham បានប្រាប់រ៉យទ័រថា “សេចក្តីប្រាថ្នារបស់រុស្ស៊ីចំពោះព្រះច័ន្ទត្រូវបានលាយឡំគ្នានៅក្នុងរឿងផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន។
អវកាសយានិកអាមេរិក លោក Neil Armstrong ទទួលបានកិត្តិនាមក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៩ ក្នុងនាមជាមនុស្សដំបូងគេដែលបានដើរលើព្រះច័ន្ទ ប៉ុន្តែបេសកកម្ម Luna-2 របស់សហភាពសូវៀត គឺជាយានអវកាសដំបូងគេដែលបានទៅដល់ផ្ទៃព្រះច័ន្ទក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៩ ហើយបេសកកម្ម Luna-9 ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៦ គឺជាយានទីមួយ ដើម្បីចុះចតបានជោគជ័យនៅទីនោះ។
បន្ទាប់មកទីក្រុងមូស្គូបានផ្តោតលើការរុករកភពព្រះអង្គារ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀតក្នុងឆ្នាំ 1991 ប្រទេសរុស្ស៊ីមិនបានបញ្ជូនការស៊ើបអង្កេតវិទ្យាសាស្រ្តហួសពីគន្លងផែនដីនោះទេ។
តើព្រះច័ន្ទពិតជាមានទឹកពិតមែនឬ?
អស់ជាច្រើនសតវត្សមកហើយ តារាវិទូបានងឿងឆ្ងល់អំពីទឹកនៅលើព្រះច័ន្ទ ដែលស្ងួតជាងសាហារ៉ា 100 ដង។ ផែនទីរបស់ NASA ក្នុងឆ្នាំ 2018 បានបង្ហាញទឹកកកទឹកនៅក្នុងផ្នែកស្រមោលនៃព្រះច័ន្ទ ហើយនៅឆ្នាំ 2020 NASA បានបញ្ជាក់ថាទឹកក៏មាននៅក្នុងតំបន់ដែលមានពន្លឺព្រះអាទិត្យផងដែរ។
ប្រទេសមហាអំណាចដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន ឥណ្ឌា ជប៉ុន និងសហភាពអឺរ៉ុប សុទ្ធតែបាននឹងកំពុងធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើព្រះច័ន្ទក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ ការចុះចតតាមច័ន្ទគតិរបស់ប្រទេសជប៉ុនបានបរាជ័យកាលពីឆ្នាំមុន ហើយបេសកកម្មរបស់អ៊ីស្រាអែលក៏រងនូវការបរាជ័យក្នុងឆ្នាំ 2019 ដូចគ្នាដែរ។
គ្មានប្រទេសណាបានចុះចតនៅប៉ូលខាងត្បូងទេ សូម្បីបេសកកម្មឥណ្ឌា Chandrayaan-2 កាលពីឆ្នាំ 2019 ក៏ទទួលបរាជ័យ មិនខុសពី ជប៉ុន និង អ៊ីស្រាអ៊ែលនោះទេ ។
ដីរដុបធ្វើឱ្យការចុះចតនៅទីនោះពិបាក ប៉ុន្តែរង្វាន់នៃការរកឃើញទឹកកកក្នុងទឹកអាចជាប្រវត្តិសាស្ត្រ៖ តែអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរំពឹងទុកថា ពួកគេអាចទាញយកប្រេងឥន្ធនៈ និងអុកស៊ីហ្សែន ក៏ដូចជាទឹកសម្រាប់ផឹកជាដើម។
លោក Borisov បាននិយាយថា យ៉ាងហោចណាស់បេសកកម្មតាមច័ន្ទគតិចំនួនបីផ្សេងទៀតត្រូវបានគ្រោងទុកក្នុងរយៈពេលប្រាំពីរឆ្នាំខាងមុខ ហើយបន្ទាប់ពីនោះរុស្ស៊ី និងចិននឹងធ្វើការលើបេសកកម្មតាមច័ន្ទគតិ ដែលអាចធ្វើទៅបាន។
លោកបាននិយាយថា “សហការីរបស់ខ្ញុំ និងខ្ញុំមកពីប្រទេសចិននឹងបន្តទៅដំណាក់កាលបន្ទាប់ ពោលគឺលទ្ធភាពនៃបេសកកម្មមនុស្សទៅកាន់ឋានព្រះច័ន្ទ និងការសាងសង់មូលដ្ឋានតាមច័ន្ទគតិ” ។
Maxim Litvak ប្រធានក្រុមរៀបចំផែនការសម្រាប់ឧបករណ៍វិទ្យាសាស្ត្រ Luna-25 បាននិយាយថា ភារកិច្ចសំខាន់បំផុតគឺចុះចតកន្លែងដែលគ្មាននរណាម្នាក់បានចុះចត និងស្វែងរកទឹក។
គាត់បាននិយាយថា “មានសញ្ញានៃទឹកកកនៅក្នុងដីនៃតំបន់ចុះចត Luna-25” ដោយបន្ថែមថា Luna-25 នឹងធ្វើការនៅលើព្រះច័ន្ទយ៉ាងហោចណាស់មួយឆ្នាំលើផែនដីដោយជាគំរូ។
លោក Roscosmos បាននិយាយថា វានឹងចំណាយពេលប្រាំថ្ងៃ ដើម្បីហោះហើរទៅកាន់ឋានព្រះច័ន្ទ។ យាននេះនឹងចំណាយពេល 5-7 ថ្ងៃនៅក្នុងគន្លងតាមច័ន្ទគតិ មុនពេលចុះទៅដល់កន្លែងចុះចតមួយក្នុងចំណោមកន្លែងចុះចតទាំងបីដែលអាចធ្វើទៅបាននៅជិតបង្គោល – កាលវិភាគដែលបង្ហាញថាវាអាចផ្គូផ្គង ឬបង្រួមគូប្រជែងឥណ្ឌារបស់ខ្លួនទៅលើផ្ទៃព្រះច័ន្ទ។
Chandrayaan-3 គ្រោងនឹងដំណើរការការពិសោធន៍រយៈពេលពីរសប្តាហ៍។
ជាមួយនឹងម៉ាស់ 1.8 តោន និងផ្ទុកឧបករណ៍វិទ្យាសាស្រ្ត 31 គីឡូក្រាម (68 ផោន) Luna-25 នឹងប្រើស្កុបដើម្បីយកគំរូថ្មពីជម្រៅរហូតដល់ 15 សង់ទីម៉ែត្រ (6 អ៊ីង) ដើម្បីធ្វើតេស្តរកវត្តមាននៃទឹកកក។
